Indeks cyklu

Constans

The Constant Factor

reż. Krzysztof Zanussi / Polska 1980 / 87’

napisy: angielskie

retrospektywa: Krzysztof Zanussi Barwy ochronne, Bilans kwartalny, Cement i słowa, Constans, Cwał, Dach, Dama z łasiczką, Diabeł kulawy, Długa rozmowa z ptakiem, Dotknięcie ręki, Drogi wśród nocy, Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest, Góry o zmierzchu, Hipoteza, Holden, Iluminacja, Imperatyw, Kontrakt, Łapać złodzieja, Morderstwo w Catamount, Niedostępna, Niepokój, Paradygmat, Parasol przy pogodzie, Persona non grata, Rewizyta, Rok spokojnego słońca, Rola, Rozmowy istotne – Krzysztof Zanussi, Samolot z Budapesztu, Serce na dłoni, Sinobrody, Spirala, Stan posiadania, Struktura kryształu, Studenci, Śmierć prowincjała, Tramwaj do nieba, Twarzą w twarz, Ułan i dziewczyna, Wygasłe czasy, Za ścianą, Zaliczenie, Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową, Życie rodzinne, Damski interes, Urok wszeteczny Indeks cyklu

Obsada

Tadeusz Bradecki, Zofia Mrozowska, Małgorzata Zajączkowska, Cezary Morawski, Witold Pyrkosz, Ewa Lejczak, Jurewicz, Juliusz Machulski

Opis filmu

Film zaliczany do nurtu kina moralnego niepokoju. Eseistyczna konstrukcja i zawarte w nim tropy przywodzą na myśl wcześniejszą o kilka lat Iluminację. Także główna postać, Witek, to kolejny wariant bohatera zanussoidalnego, bezkompromisowego maksymalisty, dla którego wierność własnym przekonaniom jest najważniejsza, bez względu na konsekwencje. Dla Franciszka z Iluminacji celem było poznanie, tymczasem życiowe ambicje Witka realizują się głównie w dążeniu do etycznej doskonałości. Jest zafascynowany zjawiskiem przypadku, losu, prawdopodobieństwa, a jednocześnie wierzy, że będąc wiernym wyniesionemu z domu etosowi, jest w stanie zapanować nad własnym życiem. Witek chce w pojedynkę zmieniać świat na lepsze, tyle że swoją bezkompromisową postawą raczej drażni i zraża do siebie ludzi, niż ich nawraca. Filmowy świat Constansu jest przygnębiający, roi się od cwaniaków, łapówkarzy i zawistnych konformistów, a uczciwych tu - jak na lekarstwo. Istotną rolę odgrywa motyw gór (Witek, syn himalaisty, który zginął w trakcie wyprawy, odziedziczył po nim pasję) oraz interesujący wątek matki i wyboru cierpienia jako ofiary.

Mirella Napolska