"Piętno na umyśle!" obok filmów "Tchórze przyklękają" (2003) i "Moje Winnipeg" (2007) należy do quasi-autobiograficznej trylogii Maddina. Trylogia jest wyraźnym zwrotem w jego twórczości, charakteryzuje się radykalnym przyspieszeniem, zdynamizowaniem ruchu kamery, to wyraz eksperymentowania z montażem obrazów, dźwięków i tekstu. "Piętno na umyśle!" jako rodzaj filmu niemego było wielokrotnie pokazywane z muzyką i narracją "na żywo" - wśród narratorów filmu znaleźli się Geraldine Chaplin, Isabella Rossellini, Lou Reed, czy John Ashberry (w samym Nowym Jorku film miał 13 różnych narratorów).

Inspiracją scenariusza oprócz wspomnień z dzieciństwa Maddina - które z perspektywy czasu wydaje mu się prawdziwie mordercze, krwawe i histeryczne (szczególnie wieczna wojna między jego matką a siostrą) - były makabryczne przedstawienia francuskiego teatru Grand Guignol, nieme kino przełomu lat 20. i 30. XX wieku, a zwłaszcza film Jeana Vigo "Zéro de conduite: Jeunes diables au collège" z 1933 roku, proza Bruno Schulza i detektywistyczne powieści dla nastolatków z lat 30. Te wpływy złożyły się na przedziwną formalno-symboliczną filmową miksturę, łączącą mit dzieciństwa, psychologię dorastania z wykoślawionym wspomnieniem przeszłości. Maddin zapewnia, że ta historia - jak zwykle widowiskowo przez niego opowiedziana - to w 96 procentach prawda. Należy jednak pamiętać, że przysługuje mu licentia poetica, gdyż - jak sam twierdzi - każdy, kto przypomina sobie dzieciństwo, samoistnie staje się poetą.

Na bezludną wyspę przybywa po latach dorosły Guy, alter ego Maddina. Matka prosi go w liście, by odmalował wnętrze rodzinnego domu w latarni morskiej. Podczas malowania, pokryta grubą warstwą farby, powinna zniknąć dramatyczna przeszłość tego miejsca. Dzieje się coś przeciwnego - widmo przeszłości, wywoływane przez Guy'a raz z miłością, innym razem z nienawiścią, układa się przed jego oczami w dawno zapomnianą opowieść o własnej rodzinie. Wiecznie pracujący ojciec zajmuje laboratorium, w którym przeprowadza tajemnicze eksperymenty na sierotach z ochronki, którą prowadzi matka. Matka, korzystając ze specjalnie dla niej skonstruowanej maszynerii i wielkiej lunety, kontroluje życie mieszkańców wyspy, a przede wszystkim własnych dzieci. Jest - dosłownie - "strażniczką domowego ogniska". Guy i jego starsza siostra Sis przeżywają właśnie pierwsze miłosne uniesienia i wszędobylstwo matczynego oka wywołuje ich żywy sprzeciw. W atmosferze tajemnicy i niedopowiedzeń dochodzi do nieustannych cudownych przemian - matka pod wpływem eliksiru staje się młodą kobietą, dźgnięty nożem ojciec zmartwychwstaje, Sis to ekspresjonistyczna somnambuliczka, a jej narzeczony okazuje się kobietą. Dwudziestowieczna wiara w moc technologii łączy się tu z obawą przed ludzkim wynaturzeniem. Maddin w poetycki sposób używa anachronizmów w służbie własnych obsesji. Spowiedź popycha go w objęcia masochistycznej autentyczności, z jaką przeżywamy koszmarny sen na jawie.

Trailer:

strona filmu:
http://www.branduponthebrain.com/

polemiki w Gazecie Festiwalowej (7.ENH)

wywiad z reżyserem (ang.) 

gorąca filmowa 10 Guy'a Maddina

(as)

Co o tym sądzisz? Wypowiedz się na forum ENH!